Nowy Dwór: jedyna taka gmina w regionie, gdzie zamiast transmisji wideo online jest... dyktafon

- Wiemy, że jest taki obowiązek, pamiętamy, ale nie mamy na to pieniążków. Wciąż się do tego przymierzamy, ale mamy dużo innych wydatków, dużo inwestycji. Poza tym nie mamy jeszcze tabletów dla radnych, też dopiero musimy je kupić - tłumaczy Andrzej Humienny, wójt gm. Nowy Dwór.

Ta nieduża gmina wiejska w powiecie sokólskim jest jedyną w naszym województwie, która nie transmituje na żywo posiedzeń rady gminy. A - zgodnie z prawem - powinna, bo taki obowiązek ciąży na samorządach już od stycznia 2019 r.

Od początku obecnej kadencji władze samorządowe muszą transmitować i nagrywać obrad radnych. Transmisje na żywo, a później także nagrania mają być udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej gminy.

- Radzimy sobie na razie jak możemy. Póki co, wszystkie sesje są nagrywane na dyktafon - zapewnia Andrzej Humienny.

To jednak zdecydowanie za mało. W 2021 r. Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził jednoznacznie, że „brak transmisji obrad w sposób istotny narusza przepisy o jawności działania władz gminy, można też to uznać za poważne naruszenie art. 61 Konstytucji, gwarantującego prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy”. Nie ma żadnego znaczenia argument, że gminy nie stać na sprzęt.

- Jako organ nadzorczy nie mamy żadnych narzędzi, żeby karać samorządy za brak transmisji z sesji. Natomiast mamy obowiązek zdyscyplinować je w tym zakresie - mówi Anna Dzierszko, rzecznik wojewody podlaskiego.

Dodaje, że służby wojewody nie sprawdzają, jak poszczególne samorządy wywiązują się z obowiązku transmisji sesji. Interweniują dopiero wtedy, gdy wpłynie oficjalna skarga. A takich do tej pory nie było.

Sprawdziliśmy, jak z obowiązkiem transmisji z obrad sesji radzą sobie inne samorządy w Podlaskiem. Wzięliśmy pod lupę gminy podobne do Nowego Dworu pod względem wielkości. I okazuje się, że nie potrzeba wielkich pieniędzy, aby wywiązać się z obowiązku transmisji sesji rad gmin, miast czy powiatów. Ba, niektórym samorządom udaje się to robić niemal bezkosztowo.

- Koszta, które gmina ponosi z tego tytułu, są tak naprawdę znikome - mówi Mariusz Kurowicki, informatyk z Urzędu Gminy w Boćkach (pow. bielski). - W naszym przypadku, gdzie transmitujemy przez YouTube, wystarcza laptop, kamera, darmowe oprogramowanie i oczywiście konto na YT. W zasadzie jedyny wydatek to zakup kamery, która kosztuje kilkaset zł.

Jak zapewnia, z transmisji na YouTube korzysta bardzo dużo samorządów, bo to najprostsza i najtańsza forma wywiązania się z obowiązku. Zaleta jest taka, że nagrania z obrad są dostępne od razu po zakończeniu sesji. Minusem jest brak napisów z transkrypcją wypowiedzi.

Dlatego część samorządów wykorzystuje do transmisji płatne usługi streamingowe. Tak jest np. w gminie Juchnowiec Kościelny (pow. białostocki).

- Płacimy około 200 zł miesięcznie abonamentu - mówi Tomasz Lulkiewicz, informatyk z Urzędu Gminy w Juchnowcu Kościelnym. Tłumaczy, że w tej kwocie mieści się usługa streamingowa i automatycznie nakładana na wideo transkrypcja. - Całą resztę zapewniamy sami. Mamy własny sprzęt, sami go rozstawiamy. Sami też nanosimy poprawki na transkrypcję, bo automat robi dużo błędów - wylicza urzędnik.

Ceny za usługi streamingowe mogą różnić się w poszczególnych gminach. Wpływa na to m.in. częstotliwość posiedzeń czy długość obrad. Są to jednak wydatki, z którymi samorządy potrafią sobie poradzić.