Dawna żydowska bożnica odzyskała blask. Czas przywrócić świetność kolejnym zabytkom w powiecie

Prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, podlaska konserwator zabytków wraz z Piotrem Rećko, starostą sokólskim, owiedzili kilka miejsc. Na trasie wizyty znalazły się Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej w Suchowoli, parafia pw. Ofiarowania NMP w Różanymstoku oraz Pałac w Pawłowiczach.

- Niezbędną rzeczą jest odnowienie tych miejsc, tak jak to zrobiliśmy z ZAZem. Dzięki renowacji będziemy mogli w te miejsca tchnąć nowe życie - mówił Piotr Rećko, starosta.

Obecnie w dawnej Nowej Synagodze, znajdującej się wojewódzkiej ewidencji zabytków, znajduje się pierwszy w powiecie sokólskim Powiatowy Zakład Aktywności Zawodowej w Suchowoli.

Bożnica została wzniesiona około połowy XIX w. przez Gminę Żydowską w Suchowoli. W czasie okupacji radzieckiej, synagoga została zmieniona na skład siana i owsa, następnie składowano w niej zboże. Po zakończeniu II wojny światowej gmach nieznacznie przebudowano, wyremontowano i w 1947 roku zaadaptowano na potrzeby Sali Teatralnej.

Po paru latach w miejscu Sali Teatralnej urządzono salę gimnastyczną Liceum Ogólnokształcącego, funkcjonującą do 2001 roku. W bezpośrednim sąsiedztwie bożnicy wzniesiono nowy gmach Liceum Ogólnokształcącego oraz Salę Gimnastyczną Zespołu Szkół w Suchowoli.

- Wyznawcy judaizmu pojawili się w Suchowoli na przełomie XVI i XVII w. Największe skupisko domów i placów żydowskich usytuowane było wokół Rynku, tam też wybudowano bożnicę zwaną „Nową”. Prace budowlane i konserwatorskie przy przedmiotowym obiekcie, pod nadzorem konserwatorskim, rozpoczęły się w 2020 roku. W czasie ich trwania odkryto detale architektoniczne, które pochodziły z czasów budowy świątyni, dlatego też dalsze etapy prowadzono na podstawie projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego odkryte elementy. Zabytkowy obiekt został zaadaptowany na potrzeby Zakładu Aktywności Zawodowej w Suchowoli. Dawna Nowa Synagoga spełnia aktualnie bardzo istotną funkcję społeczną, jest miejscem pracy dla osób niepełnosprawnych i co najważniejsze służy rozwojowi ich aktywności – stwierdziła prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz.

W dalszej części spotkania skupiono się na Różanymstoku. Wraz z Michałem Rećko, naczelnikiem Powiatowego Zarządu Dróg w Sokółce oraz ks. Wojciechem Witkowskim, proboszczem parafii różanostockiej, były omawiane plany dotyczące terenu wokół miejscowego kościoła.

Na ostatnim przystanku, w Pałacu w Pawłowiczach, gości oprowadzał Paweł Mikłasz, wójt gminy Kuźnica. Podkreślał on, że to miejsce jest najstarszym na Sokólszczyźnie, ponieważ obiekt pałacowy wybudowano w 1610 roku, a ostatni remont wykonano trzysta lat później.

Wszystkie te miejsca wiąże to, że są ważnymi zabytkami, o które powiat chce jak najszybciej zadbać, przywracając im świetność.