Komendant placówki SG w Kuźnicy: cały czas będziemy pełnić służbę w ochronie bezpieczeństwa i nienaruszalności granicy

Jak aktualnie wygląda służba na granicy przy budowanym murze? Co się zmieniło?

Płk Zbigniew Awdziej: Służba na granicy jest pełniona całodobowo przez patrole piesze i mobilne. Stosujemy nowoczesne rozwiązania, w zależności od pory i charakteru wykonywanych czynności wykorzystujemy sprzęt specjalistyczny. Podczas działań nocnych są to przede wszystkim kamery termowizyjne czy nowoczesne gogle noktowizyjne. Do obserwacji terenu wykorzystujemy bezzałogowe statki powietrzne, pojazdy z przewoźnymi jednostkami nadzoru czy też wieże obserwacyjne. Zostaliśmy doposażeni w dodatkową broń oraz środki przymusu bezpośredniego, takie jak plecakowe miotacze gazu. Posiadamy pojazdy terenowe z napędem na cztery koła, takie jak m.in. Land Rover czy Mitsubishi Pajero, a także wysokiej klasy quady, którymi patrolujemy granicę.
Przez cały czas w realizacji naszych ustawowych zadań jesteśmy wspierani przez żołnierzy WP, funkcjonariuszy Policji, Straż Ochrony Kolei. W chwili obecnej wparcie to jest znacznie większe niż przed kryzysem migracyjnym. Co się jeszcze zmieniło? W dalszym ciągu naszym głównym zadaniem jest ochrona nienaruszalności granicy państwowej. Dodatkowo zabezpieczamy teren budowy, zwracamy uwagę na bezpieczeństwo osób wykonujących prace podczas budowy zapory i reagujemy na wszelkie zdarzenia zaistniałe w trakcie prac budowlanych.

Jak będzie wyglądać służba przy pasie granicznym, w obszarze 200 m od ogrodzenia?

Należy przede wszystkich zwrócić uwagę na to, iż rejon służbowej działalności Placówki SG w Kuźnicy obejmuje odcinek 18 km 110 m granicy oraz obszar 5 gmin przyległych do granicy państwa, tj. gminy Kuźnica, Sokółka, Janów, Czarna Białostocka i Korycin. Jest to tzw. strefa nadgraniczna, na obszarze której wykonujemy swoje ustawowe zadania. Również przy pasie granicznym służba będzie polegała na ochronie nienaruszalności granicy państwowej i będzie pełniona całodobowo, przez patrole piesze i mobilne, j.w. Będziemy cały czas wspierani przez funkcjonariuszy innych służb. Natomiast w związku z wprowadzeniem przez wojewodę podlaskiego Rozporządzenia, na podstawie którego od 1 lipca zacznie obowiązywać zakaz przebywania na obszarze 200 metrów od linii granicy polsko-białoruskiej, dodatkowo będziemy egzekwować stosowanie się do przepisów w podobny sposób, jak to wygląda obecnie wobec wprowadzonego zakazu przebywania na określonym terenie. Nielegalny pobyt w rejonie objętym zakazem przebywania będzie skutkował karą w formie pouczenia bądź grzywny.

W jaki sposób ogrodzenie będzie działać? Chodzi o stronę techniczną, czy planowane jest podłączenie napięcia ?

Napięcie nie jest i nigdy nie będzie podłączone do zapory granicznej. Na naszym odcinku powstanie zapora o długości ponad 18 km i wysokości 5,5 metrów, zwieńczona zwojem drutu, aby uniemożliwić przedostanie się na drugą stronę. Wkrótce rozpocznie się instalacja systemów elektronicznych zapory, tj. perymetrii - elektronicznego systemu wykrywania ruchu. Będą to nowoczesne systemy zaprojektowane przez polskich inżynierów, odporne na niekorzystne warunki pogodowe. Zgodnie z założeniami technicznymi, zapora będzie wyposażona w sieć czujników. Wszystkie elementy będą połączone z kamerami obserwacji dziennej i termowizyjnej, i będą służyć do identyfikowania zdarzeń granicznych. Wzdłuż granicy powstała również droga techniczna, której wcześniej nie było, i dzięki której możliwym stało się, po pierwsze, szybsze dotarcie do miejsc nielegalnego przekroczenia granicy państwowej, jak również do tych miejsc, do których wcześniej dostęp był utrudniony m. in. z uwagi na warunki pogodowe. Ponadto odnowiono wiele dróg dojazdowych do granicy, co pozwala na zdecydowanie szybsze poruszanie się przy granicy i efektywniejszą jej ochronę.

Czy nadal ochrona granicy będzie potrzebować tak dużej ilości mundurowych, jak to było dotychczas?

W zależności jak rozumiana jest duża ilość mundurowych. Liczba funkcjonariuszy powołanych do ochrony granicy jest adekwatna do zagrożenia utrzymującego się na danym odcinku granicy. Po całkowitym ukończeniu budowy zapory wraz z zabezpieczeniem technicznym, wszystkie służby zaangażowane w ochronę granicy państwowej będą realizować wyznaczone zadania zgodnie ze swoją właściwością. My, Straż Graniczna, jako formacja powołana bezpośrednio do ochrony granic państwa przez cały czas będziemy pełnić służbę w ochronie bezpieczeństwa i nienaruszalności granicy. Nie oznacza to jednak, że współpraca z funkcjonariuszami innych służb zostanie wstrzymana. Współdziałaliśmy przed kryzysem migracyjnym, obecnie w większej liczbie wspierają nas żołnierze, funkcjonariusze Policji i SOK, zaś po ukończeniu budowy zapory granicznej również będziemy pełnić wspólne służby, w celu jak najlepszej realizacji zadań związanych z bezpieczeństwem granic. Ilu funkcjonariuszy będzie w przyszłości pełniło służbę w bezpośredniej ochronie granicy? Ostateczna decyzja będzie uzależniona od sytuacji i skali zagrożenia migracyjnego. Na pewno jednak będzie nas więcej, bo Komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej prowadzi przez cały czas nabór do służby. W tym roku nasz oddział wzbogaci się o aż 130 nowych funkcjonariuszy i to być może nie ostateczna cyfra.

Jak funkcjonują mieszkańcy pasa przygranicznego, rolnicy którzy mają w pobliżu swoje pola, działki?

Na to pytanie najlepiej odpowiedzą sami mieszkańcy. Jednakże zarówno oni, jak i rolnicy mający w pobliżu swoje pola, działki czy gospodarstwa rolnicze, nie są objęci Rozporządzeniem w sprawie wprowadzenia czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej przyległej do granicy państwowej z Republiką Białorusi. Mogą oni swobodnie przebywać na terenie przygranicznym i wykonywać swoje prace. Z naszego doświadczenia wynika, że mieszkańcy terenów przygranicznych przychylnie podchodzą do decyzji o budowie zapory granicznej, twierdzą, że dzięki budowanej zaporze granicznej czują się bezpieczniej. Zdarzenia z ubiegłego roku, a zwłaszcza te, które miały miejsce w dniach 8 i 16 listopada, tj. dwie nieudane próby nielegalnego przekroczenia granicy przez tłumy kilku tysięcy agresywnych migrantów, które miały miejsce w przejściu granicznym w Kuźnicy oraz w niedalekiej odległości od przejścia, potwierdzają zasadność powstającej zapory granicznej. Strach, który ogarnął wówczas mieszkańców terenów przygranicznych, obawa o bezpieczeństwo, niepewność, skutkujące m. in. zamknięciem szkoły w Kuźnicy - te i wiele innych wydarzeń związanych z bezpieczeństwem naszej granicy miały ogromny wpływ na obecne postrzeganie kwestii budowy zapory na granicy polsko-białoruskiej.

A jak budowa muru jest dostosowana do zwierząt?

Od końca lat 80. po stronie białoruskiej (w odległości ok. 800 metrów od granicy) znajduje się tzw. „sistema” białoruski system ochrony granicy - około dwumetrowej wysokości ogrodzenie z drutu kolczastego, ciągły system zabezpieczeń, również elektronicznych, którego obecność już od długiego czasu wpływa na migracje zwierząt.
W odniesieniu do odcinka chronionego przez funkcjonariuszy Placówki SG w Kuźnicy, elementy konstrukcyjne 5-metrowej zapory nie stwarzają i nie będą stwarzały zagrożenia dla zwierząt. Przęsła stalowe nie posiadają ani ostrych krawędzi, ani wystających elementów. Ponadto na naszym odcinku rzadko obserwuje się migracje dużych zwierząt. Dodatkowo zmniejszyła się populacja dzików, co związane było z przeprowadzanymi odstrzałami sanitarnymi, mającymi zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa ASF. Powstająca zapora wyposażona będzie w specjalnie przystosowane przejścia dla zwierząt. Znajdujący się przy granicy system kamer dziennych i nocnych umożliwi monitoring terenu przyległego do granicy, w tym również migracji dzikich zwierząt. Pozwoli to na szybką reakcję i podjęcie natychmiastowych działań. Przewidziane są także rozwiązania do pokonywania zapory przez małe zwierzęta – przestrzenie, otwory i specjalne ciągi, przez które będą one mogły migrować.